Doğum öncesi tarama ve kontroller

Doğum öncesi tarama ve kontroller: her nenin ve babanın sağlıklı bir çocuk özlemi vardır. Hamilelik döneminde bebeğin sağlığını birçok testle öğrenebiliriz. İster normal ister tedaviyle hamile kalınsın tüm bebekler ailesi için çok önemlidir. Uzmanlar 9 ay boyunca tüm tahliller ve tetkikler yapılırsa bebeklerde sakatlık olmaz görüşündeler.

Tarama testleri sayesinde hastalıklar ortaya çıkmadan veya erken teşhisle müdahale edilmektedir. Tarama teste tanı koyma testi değildir. Tarama testi sonucunda değerler negatif veya pozitif olarak yüksek değerlerde çıkarsa hastalarda ek testlere ihtiyaç duyulur. Tanı konması için bu gereklidir. Mesela meme kanserin için yapılan meme filmini tartama testidir. Şüpheli alandan biyopsi alınarak tanısal test yapılır.

Tarama testi her kadına uygulanabilen ucuz ve kolay testlerdir. Tanısal testlerse amniyosentez ve biyopsi almak gibi laboratuvar değerlendirmesi, uzmanlık ve özel girişim gerektirir. Mesela down sendromu hastalığının tanısı için amniyosentez gereklidir. Bunun için uzman doktor, genetik laboratuvarı, ultra son ve genetik uzmanı gereklidir. İşlem sonrası düşükler olabilir. Yüksek riskli gebelerde tanısal test uygulanır.

Down sendromu 21 nolu kromozomun tamamının ya da bir bölümünün fazla olmasıyla oluşan genetik bir hastalıktır. Down sendromu olan çocuklar az veya çok fazla şekilde zekâ geriliği, fiziksel yapıda gerilik, öğrenme güçlüğü gibi haller meydana gelir. Gözlerde çekiklik, bacaklarda ve kollarda kısalık, konuşmada problemler fiziksel özellikleridir. Down sendromu 800/1000 doğumda bir rastlanmaktadır. Hamileliğin belirli evrelerinde anneden alınan kanla biyokimya testleriyle tanı konulur.

İlk 14 hafta ultrasonla bebeğin burun kemiği ölçülür bebeğin kaç günlük olduğuna bakılır. Kalp atışı kontrol edilir. Bebeğin ensesinden ödemin kalınlığına bakılıp risk tahmini yapılır.  Tarama testi tanısal değildir. Amniosentez tarama testi değil bir tanısal testtir. Hem maddi yönden hem de Bebek açısından çok tavsiye edilmez. Yüksek riskli gebelerde amniosentez önerilir. İşlemin riskleri gebeye anlatılarak onayı alındıktan sonra bu uygulama gerçekleştirilir.

Bebek sayısı arttıkça yapılan testlerde bu oranda artar. Çoğul gebelikte kan değerleri tarama amaçlı kullanılmamaktadır. Son zamanlarda hamilelik bakımının önemi daha fazla anlaşılmıştır. Zamanında ve düzgün şekilde yapılan teşhis ve tedavilerle genetik hastalıkların anne karnında tespit edilerek gereken tedbirlerin alınması bebek ve anne ölümlerini azaltmaktadır. Doğuma bağlı Bebeklerle her yıl 600 bin kişi hiçbir sağlık problemi olmamasına rağmen hayatını kaybetmektedir. Bu ölümler incelendiğinde enfeksiyon, kanama, iltihaplanma ve hamilelik zehirlenmesi gibi doğum öncesi bakımla önlenebilecek sorunlar olduğu görülmüştür.

Hamilelik döneminde yapılacak diğer kontroller nabız ve kan basıncı, şeker yükleme testi, genetik inceleme, ödeme bakılması, idrarda albümin, tetanos aşısı,  çocuğun kilosu boyu gibi kontrollerde yapılmalıdır.

Gebeliğin ilk 3 ayında ayda bir kere, 4/7 aylar arsında yine ayda bir, 8 aylık olunca ayda iki, 9 aylık olunca her hafta kontrole gidilmelidir